AVRUPA PATENTİ BAŞVURULARI HAKKINDA FAYDALI BİLGİLER
Patent
Patent, başkalarının buluşunuzu ticari olarak kullanmasını yasaklama hakkı sağlayan münhasır bir haktır.
Ticari kullanım, örneğin bir ürünün üretilmesi, satılması, kullanılması veya ithal edilmesi anlamına gelir. Patentli buluşu ticari olarak kullanmak için patentinizi satabilir (devir) veya lisans verebilirsiniz.
Ne tür buluşlar patentlenebilir? (Patentlenebilirlik Kriterleri)
Bir buluşun patentlenebilir olması için;
yeni olması,
buluş basamağına sahip olması,
Sanayiye uygulanabilir olması gerekir.
Yenilik
Buluşun yeni olması için patent başvurunuzun başvuru tarihinden önce sözlü veya yazılı kamuya sunulmamış olması gerekmektedir. Buluş önceki teknikte yer almamalı, bilinen teknolojiye dahil olmamalıdır.
Buluş sahibinin kendisi tarafından da olsa başvuru yapılmadan önce buluşun önceki tekniğe dahil olmaması için kamuya açıklanmaması (ifşa edilmemesi) gerekir.
Buluş Basamağı
Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.
Sanayiye (Endüstriyel) uygulanabilirlik
Patentlenebilir buluşlar i teknolojik olmalı ve teknik bir sorunu çözmelidir. Buluş konusu, yeni bir süreç, yöntem, cihaz, ürün veya mevcut olanlara getirilen yenilikler/geliştirmeler olabilir. Sonuç olarak, sadece fikir veya teori patentlenemez. Tarifnamede yazan bilgiler ile ilgili teknikteki uzman kişi buluşu gerçekleştirebilecek yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Buluş, yani teknik çözüm, uygulanabilir ve birden fazla üretilebilir (tekrarlanabilir) olmalıdır.
Türkiye Dışında Patent Başvurusu
Türkiye'de verilen bir patent, buluş sahibine ticari olarak kullanma hakkı verir, ancak bu yalnızca Türkiye'de geçerlidir. Buluşun başka ülkelerde de korunmasını istiyorsanız, başka ülkedeki bir patent ofisine doğrudan başvuruda bulunabilirsiniz veya Avrupa Patenti gibi bölgesel bir patent sistemi ile başvuru yapabilirsiniz. PCT (Patent İşbirliği Anlaşması) kapsamında tek bir uluslararası patent başvurusunda bulunabilirsiniz, bu da bir buluş için aynı anda birkaç ülkede koruma talep etmenize olanak tanır. Bununla birlikte, küresel bir patent yoktur ve tek bir başvuruda bulunmak, size buluşunuzu tüm dünyada ticari olarak kullanma hakkı vermez.
Ulusal başvurunuzu yaptığınız aynı gün diğer ülkelerde de başvuru yapmanız şart değildir. Ancak, ilk başvurunuzun dosyalama gününden itibaren bir yıl (12 ay) içinde rüçhan talep ederek başvuruda bulunmalısınız.
Rüçhan (öncelik) hakkı
Rüçhan hakkı ile öncelik kazanırsınız. Bir buluş sahibi herhangi bir ülkede yaptığı patent başvurusunu takip eden 12 ay içinde başka bir ülkede de aynı buluş için patent başvurusu yapıp, ilk yaptığı başvuruya dayanarak öncelik hakkını talep edebilir.
Rüçhan hakkı sayesinde ilk yapılan başvuru tarihi ile diğer ülkelere yapılan sonraki başvuru tarihi arasında, üçüncü kişilerin aynı buluş için yapacakları başvurular hükümsüz sayılacaktır.
Sonraki başvuru, ulusal bir patent veya faydalı model başvurusu, bir Avrupa Patent başvurusu veya uluslararası bir PCT başvurusu olabilir.
Uluslararası (PCT) Patent Başvuruları
PCT patenti yoktur, Uluslararası Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) başvuru prosedürünü kolaylaştırmak için oluşturulan bir başvuru sistemidir. Uluslararası başvuru aşaması tamamlandıktan sonra ulusal veya bölgesel başvurular ilgili ülke patent ofislerine yapılır.
Sistem, 1978 yılında yürürlüğe giren Patent İşbirliği Anlaşması'na (PCT) dayanmaktadır ve merkezi Cenevre'de bulunan bir Birleşmiş Milletler kuruluşu olan Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) tarafından yönetilmektedir. 2020'de PCT’ye üye ülke sayısı 153’tür.
PCT sistemi, patent başvuru sahipleri için birçok avantaj sunar:
Tek bir başvuruda bulunarak uluslararası bir patent prosedürünü başlatabilirsiniz, bu da size tüm sözleşmeye üye ülkelerde, yani yüzden fazla ülkede buluşun korunmasını sağlar.
PCT sisteminde uluslararası bir araştırma raporu ve yazılı bir görüş ve isterseniz patentlenebilirlik konusunda uluslararası bir ön rapor alınır. Daha sonra bu belgeler ülke girişlerinde ulusal patent ofislerine sunulur.
Sistemin sağladığı raporların içeriği ile buluşun patentlenebilirliği hakkında fikir sahibi olacak ve düşük maliyet riski ile hangi ülkelere giriş yapacağınıza (ülke seçimi) karar verebileceksiniz.
Avrupa patenti ve Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC)
Bir Avrupa patenti (EP başvurusu) için tek bir başvuruda bulunarak, Avrupa Patent Sözleşmesi'ne (EPC) üye ülkelerde geçerli bir Avrupa Patenti alabilirsiniz. Sözleşme 38 ülke t tarafından imzalanmıştır ve iki ülkenin EP patentlerinin geçerliliğine ilişkin ek uzatma anlaşmaları vardır. Üye ülkeler, “EPC ülkeleri” veya “Avrupa Patent Örgütü Üye Devletleri” olarak adlandırılır.
EP başvuruları EPO tarafından işleme alınır ve EP patentleri Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafından verilir. Bir Avrupa patenti verildikten sonra, başvuru sahibi EPC’ye üye ülkelerden hangi ülkelerde patent koruması almak istediğine karar vermelidir. Türkiye gibi çok üye ülkede, korumanın geçerli olması için validasyon başvurusu yapılması gereklidir. Başvuru sahibi, korumanın devam etmesi için, ilgili ülkede yıllık yenileme ücretlerini ödemelidir.
Sonuç olarak, Avrupa patenti uluslar üstü bir patent değil, bir ulusal patentler demetidir.
EPO'nun merkezi Münih'tedir. Lahey ve Berlin'de ofisleri vardır. Aynı zamanda Viyana'da bir patent bilgi merkezine sahiptir. Avrupa Patent Ofisi bağımsız bir kuruluştur ve Avrupa Birliği'nin (AB) bir parçası değildir.
Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC) 5 Ekim 1973'te imzalanmıştır. Bu sözleşme ile tek tip bir başvuru prosedürü oluşturulmuştur. Türkiye EPC'ye 2000 yılında katılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
European Patent Convention (EPC)
EPC countries
European Patent Organisation
European Patent Office (EPO)